گروه تمرکز یا فوکوس گروپ(focus group) چیست؟

فوکوس گروپ ، گروه تمرکز یا گروه کانونی به جمعی از افراد در یک محیط تعاملی گفته‌می‌شود، این محیط می‌تواند یک اتاق باشد یا یک کنفرانس ویدئویی آنلاین. افراد در آن‌جا در مورد موضوعات مشخص گفت‌و‌گو می‌کنند در حالی که یک مجری از طرف شما بحث را به سوی هدف کسب‌و‌کارتان هدایت می‌کند. فوکوس گروپ یک روش عالی برای شنیدن بازخورد دست اول کاربران واقعی و مشتریان بالقوه است. با ما در ادامه این بحث همراه باشید تا به تک تک سوالات شما در خصوص تحقیقات بازار و به ویژه فوکوس گروپ پاسخ بدهیم.

آژانس تبلیغاتی پرمون‌طرح از طریق مجموعه شرکت تحقیقات بازار آزود ، تاکنون در پروژه‌های بسیاری برای بانک شهر، همراه اول و … همکاری داشته است.

چه زمانی در تحقیقات بازار خود باید از جلسات فوکوس گروپ استفاده کنید؟

برای پاسخ به این پرسش و انتخاب روش مناسب از بین روش‌های تحقیق باید به چند سوال جواب دهید:

ـ نظرسنجی چیست؟

ـ گروه متمرکز چیست و چگونه اجرا می‌شود؟

ـ مزایا و معایب گروه‌های تمرکز و نظرسنجی چیست؟

توضیحاتی که در ادامه می‌آید به شما کمک می‌کند مناسب‌ترین روش تحقیق برای پروژه خود را انتخاب کنید. تحقیقات شما هم می‌تواند برای ایجاد یک محصول یا خدمات جدید باشد هم برای سنجش رضایت مشتری.

نظرسنجی چیست؟

نظرسنجی پرسش‌نامه‌ای است که برای افراد زیادی ارسال می‌شود و پاسخ‌های آنان بیان‌گر نگرش‌ها و دیدگاه‌های یک گروه است.

نظرسنجی‌ها،  زیرمجموعه تحقیقات کمی محسوب می‌شوند و پاسخ‌های قطعی را در قالب داده‌های ساخت‌یافته مانند: آمار و روندها ارائه می‌دهند، بعضی نظرسنجی‌ها ممکن است شامل سوالات کیفی نیز باشند.

مثلا بعد از پرسیدن یک سوال کمی چهارگزینه‌ای مانند «چقدر احتمال دارد که شما دوباره محصولات ما را خریداری کنید؟» سوالی کیفی شبیه به این بپرسید: «کدام یک از محصولات ما را مناسب نیاز خود دانستید و چرا؟»

این سؤال به شما این امکان را می‌دهد تا علاوه بر سنجش احتمال خرید مجدد آن شخص، نسبت به نگرش واقعی مشتری راجع به محصولات خود بازخورد عمیق‌تری داشته‌باشید.

پاسخ‌ها می‌توانند به شکل چهارگزینه‌ای، رتبه‌بندی و یا سؤالات باز باشند، اما یک نکته را هرگز فراموش نکنید: پس از شروع به کار پرسش‌نامه نباید تغییرات زیادی ایجاد کنید زیرا سوالات شما برای جمع آوری داده‌های دقیق باید یکسان باشد.

بیشتر بخوانید : سهم بازار چیست ؟

چه موقع از گروه متمرکز استفاده کنیم؟

اکنون که تعریف گروه متمرکز و نظرسنجی را متوجه شدید به‌راحتی می‌توانید روش مناسب برای تحقیقات بازار خود را انتخاب کنید.

ـ اولین پیشنهاد ما به شما این است که سؤالاتی را که می‌خواهید به آن‌ها پاسخ دهید بنویسید.

ـ آیا می خواهید از سوالات یک‌طرفه استفاده کنید یا فکر می‌کنید بهتر است با توضیحات طولانی‌تر به سراغ گفت‌وگوی عمیق‌تری بروید؟

ـ آیا به دنبال اطلاعات جهت‌دار هستید؟ مثلا چه تعداد از مشتریان محصول جدید شما را خریداری کردند؟

ـ آیا می‌توانید با نظرات تعداد کمی از مشتری‌ها تصمیم بگیرید یا به بازخورد تعداد بیش‌تری از آنان‌ نیاز دارید؟

همیشه به یاد داشته‌باشید، اگر می‌خواهید با مشتریان خود مکالمه‌ای داشته‌باشید که به شما در جهت‌گیری کمک کند، از گروه کانونی استفاده کنید. اما اگر سؤالات کاملاً تعریف شده‌ای دارید و نیاز به دستیابی به یک گروه بزرگ یا چندین مشتری دارید، ممکن است نظرسنجی برای شما مناسب‌تر باشد.

ترکیبی از این دو روش نیز می‌تواند به شما کمک بسیاری کند، زیرا هر دو می‌توانند برای اهداف مشابه مثلا تحقیق در مورد توسعه یک محصول استفاده شوند.

جوانب مثبت و منفی گروه‌های تمرکز و نظرسنجی‌ها

برای اطمینان از این‌که انتخاب آگاهانه‌ای داشته‌باشید، بیایید مزایا و مضرات گروه متمرکز و نظرسنجی را بررسی کنیم.

گروه‌های تمرکز – جوانب مثبت

ـ نظرات مختلف مشتریان خود را می‌شنوید، این شخصی‌ترین نوع بررسی مشتری است.

ـ ایده‌ها و موضوعاتی را کشف می‌کنید که تیم شما ممکن است در نظر نگرفته‌باشد، اما برای مشتری شما مهم است.

ـ موضوعاتی که در طول بحث مطرح می‌شود گستردگی و انعطاف بالایی دارند.

نظرسنجی – جوانب مثبت

ـ بازخورد را سریع دریافت می‌کنید. بسته به تعداد پاسخ دهندگان، نتایج می‌تواند پس از یک روز به شما برسد.

ـ سوالات نظرسنجی‌ها ممکن است یک بار طراحی شود و بارها و بارها در مدت زمان‌های طولانی‌تر استفاده شود.

ـ بازخورد پرسش‌های نظرسنجی ممکن است صادقانه‌تر باشد زیرا در محلی خصوصی‌تر و اغلب ناشناس است.

ـ در نظرسنجی با انواع مشتریان سروکار دارید که می‌توان پاسخ‌های آنان را بر اساس متغیرهای متعدد تقسیم کرد.

گروه های تمرکز – جوانب منفی

ـ فوکوس گروپ معمولا هزینه بالایی برای کسب‌و‌کار شما دارد.

ـ اگر مشارکت کنندگان بر جلسه تسلط یابند احتمالا به نتیجه دل‌خواه خود نمی‌رسید.

ـ برای سازماندهی و هدایت گروه تمرکز باید زمان و تلاش قابل توجهی صرف کنید.

نظرسنجی – جوانب منفی

ـ در صورت نداشتن اطلاعات تماس با مشتریان مناسب ممكن است دشوار باشد.

ـ پرسیدن سؤالات کیفی در ادامه پرسش‌های کمی، به انجام تحقیقات و پیگیری‌های اضافی نیاز دارد.

ـ مشتریان ممکن است راهی نداشته‌باشند که در مورد موضوعاتی که در نظرسنجی نیستند، به شما بازخورد دهند.

پنج نکته در مورد نحوه انجام گروه های متمرکز و نظرسنجی

• داشتن اهداف مشخص، راز موفقیت تمام پروژه‌های تحقیقاتی است. مطمئن شوید که تیم شما می‌داند سؤالات اصلی تحقیق چیست و از تصمیماتی که می‌خواهید با نتایج پروژه به دست آورید آگاهی دارد.
• فهرستی از مصاحبه‌شوندگان آماده‌کنید. کسانی که نظرشان در این پروژه مهم است و کسانی که باید از این امر مستثنی شوند را مشخص کنید.
• محتوا را توسعه دهید. اگر تصمیم گرفتید از یک گروه متمرکز استفاده کنید، باید روی مجری کار کنید. این که چه سؤالاتی را از چه کسانی بپرسد و بحث را به کدام سو روانه کند. اگر نظرسنجی را انتخاب کرده‌اید نیز این مرحله مستلزم نوشتن پرسش‌نامه است.
• شرکت کنندگان را در جریان چگونگی نظرسنجی قرار دهید تا آمادگی داشته‌باشند.
• به بودجه نیاز دارید؟ پس به آن فکر کنید. در مورد نظرسنجی‌ها ، باید جوانب مثبت و منفی در مورد ارائه پاداش به پاسخ‌دهندگان خود را تعیین کنید.

برای شروع تحقیقات مصرف کننده خود آماده هستید؟

در دنیای تحقیقات بازار و بازخورد مصرف‌کننده هیچ چیز سیاه و سفید نیست. بنابراین این سؤال که در کدام مورد از گروه کانونی یا نظرسنجی استفاده می‌شود؟ بی‌پاسخ می‌ماند.

برای انتخاب روش مناسب بهتر است به چگونگی استفاده از آن‌ها دقت کنید و این‌که کدام‌یک از آن‌ها می تواند شما را به اهداف‌تان نزدیک‌تر کند.

اکنون شما تمام اطلاعات لازم را برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد چگونگی دریافت نظرات و بازخورد مشتری در مورد محصولات و خدمات خود در اختیار دارید. حالا انتخاب بهترین روش تحقیق بازار و ایجاد تفاوت بین شرکت شما و شرکت‌های مشابه برعهده‌ی شماست.

به‌نظر شما کدام‌یک از روش‌های تحقیق برای کسب‌و‌کار شما مناسب‌تر است؟

اصلی: تحقیقات بازار – چه نتایجی از جلسات فوکوس گروپ به دست می‌آوریم؟

فرعی : تحقیقات بازار – انواع تحقیقات بازار – تحقیق بازار – فوکوس گروپ – جلسات فوکوس گروپ- گروه تمرکز- گروه کانونی